Mới đấy, chỉ số AQI đo được tại Đại sứ quán Mỹ (phố Láng Hạ, Ba Đình, Hà Nội) trưa 3/3 là 159, được xếp vào loại không lành mạnh. Với mức độ này, những người thuộc nhóm nhạy cảm có thể gặp phải các tác động sức khoẻ nghiêm trọng.
Dù đây chỉ là con số đo tại một điểm ở Hà Nội song nhiều người lo ngại bởi nhiều nơi khác ở thủ đô như đường Khuất Duy Tiến, Trường Chinh, Giải Phóng,… ghi nhận mức độ ô nhiễm cao hơn Láng Hạ.
Nguồn gốc chủ yếu của các chất ô nhiễm trong không khí là khí thải công nghiệp, khí thải giao thông. Các hoạt động thường ngày cũng có thể gây ô nhiễm như đun nấu bằng bếp than tổ ong, đốt rác, hút thuốc lá...
Theo các chuyên gia, bác sĩ nhận định thì tình trạng ô nhiễm môi trường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh về đường hô hấp, tim mạch,...thậm chí là ung thư.
Dưới đây là một số bệnh có nguy cơ mắc phải khi không khí ô nhiễm nặng:
Bệnh về đường hô hấp
Khói bụi là tác nhân gây ra viêm đường hô hấp, viêm phế quản, phổi, hen, phổi tắc nghẽn mãn tính. Ngoài ra, chất lượng không khí còn được đo bởi tình trạng ô nhiễm các khí như SO2, CO,… từ khói thuốc lá, khí thải từ đun than, củi…
Đặc biệt, viêm mũi xoang hiện chiếm tới 15% dân số. Bệnh dễ gặp với những người có cơ địa nhạy cảm, người già, trẻ em. Các bệnh đường hô hấp không phải lúc nào cũng được phát hiện kịp thời, bởi chúng tích tụ lâu dài.
Hen suyễn, viêm xoang
Mũi là cửa ngõ của đường hô hấp vì thế đây là cơ quan đầu tiên trên cơ thể phản ứng với những thay đổi thất thường của thời tiết hoặc tác nhân từ môi trường. Khi không khí không lành mạnh và mức độ ô nhiễm ngày càng gia tăng, những bệnh liên quan đến cửa ngõ này rất dễ xuất hiện và thực sự khó kiểm soát.
Theo PGS TS Nguyễn Hoài Nam - Phó chủ tịch Hội Phẫu thuật Lồng ngực và Tim mạch TP HCM cho hay, ô nhiễm không khí có tác động rất rõ ràng và nguy hiểm đến sức khỏe, song ít người để ý đến điều này. Bệnh nhân thường xuyên nghẹt mũi, xoang, viêm phế quản, nặng hơn gây tình trạng dị ứng gây hen suyễn.
Phổi tắc nghẽn mãn tính, ung thư phổi
Ô nhiễm môi trường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên ung thư phổi, phổi tắc nghẽn mãn tính. Đây là hai bệnh nguy hiểm nhưng khi phát hiện, bệnh đã diễn biến nặng.
Thành phần nguy hiểm đầu tiên phải kể đến là các hạt bụi PM2.5, còn gọi là bụi siêu mịn hay bụi phân tử với kích thước siêu nhỏ có thể xâm nhập vào sâu trong phổi và gây bệnh ung thư phổi.
Tác nhân tiếp theo là các loại hóa chất, thường gặp nhất là NO2. Khi NO2 được trộn với hơi nước sẽ tạo thành HNO3 - một chất gây hại cho phổi. Số người bị tử vong sớm mỗi năm do hai thủ phạm chính là PM 2.5 và NO2 ước tính lên đến hơn 2 triệu người. Ngoài ra, các khí CO, NO, lưu huỳnh, chì và các phần tử khói... cũng ảnh hưởng trực tiếp tới việc trao đổi khí trong phổi và sức khoẻ tổng thể nếu hít phải.
Bệnh về tim mạch
Chất ô nhiễm sẽ làm tăng độc tố trong máu, độc tố ngấm trong máu gây xơ vữa động mạch, cao huyết áp, từ đó gây nên các hệ lụy nguy hiểm khác như đột quỵ, suy tim…
PGS TS Nguyễn Hoài Nam - Phó chủ tịch Hội Phẫu thuật Lồng ngực và Tim mạch TP HCM cho hay: “Các chất ô nhiễm này là những chất độc tính xuyên qua màng lọc của phổi, đi vào trong máu, vào cơ thể, ngấm vào các thành mạch gây nên tình trạng xơ vữa. Chúng có thể tác động gây bệnh tức thời như viêm phổi, viêm mũi, hen suyễn, phế quản. Về lâu dài, chúng sẽ lấp đầy trong phổi, xơ cứng phổi, 5-10 năm sau mới phát bệnh”.
Có lẽ với tình trạng ô nhiễm chưa được khắc phục như hiện nay thì biện pháp dự phòng tốt nhất cho người dân là luôn đeo khẩu trang, kính bảo hộ khi đi ra ngoài, bỏ hút thuốc, uống nhiều nước và chế độ dinh dưỡng hợp lý.
PV/Tuoitre