Tiêu chí quan trọng nhất của Start-up là tìm ra một mô hình kinh doanh có khả năng mở rộng từ quá trình thu thập kinh nghiệm (learning) gồm nhiều vòng lặp. Bạn phác thảo một mô hình kinh doanh bằng giả thuyết, sau đó tìm kiếm các yếu tố chưa phù hợp với thực tế, hệ thống chúng lại và chỉnh sửa trong quá trình chạy thử nghiệm đồng thời.
Hãy bỏ ngay những giả thuyết của bạn đi, như Brant Cooper và Patrick Vlaskovits đã chỉ ra trong cuốn sách tuyệt vời: “The Entrepreneur’s Guide to Customer Development” (Cẩm nang thu phục khách hàng của Doanh nhân) rằng lưu trữ những giả thuyết trên sẽ làm cho trí óc bạn bị “sập bẫy” hợp lý hóa tiềm thức.
Sau đây là một số kinh nghiệm để lên kế hoạch một cách hiệu quả hơn:
Đầu tiên, tôi muốn giới thiệu tới các nhà khởi nghiệp cuốn sách của Steve Blank, trong cuốn sách này, bạn nên chú ý tới phần tài liệu về lập danh sách ở phần cuối như sau. Các bước để tạo bản phân tích kế hoạch thu phục khách hàng siêu hiệu quả:
![]() |
1. Giả thuyết về Sản Phẩm
2. Giả thuyết về khách hàng
3. Giả thuyết về Kênh phân phối/Giá cả
4. Giả thuyết về khơi gợi nhu cầu
5. Giả thuyết về các phân khúc thị trường
6. Giả thuyết về đối thủ cạnh tranh
Phần tài liệu của Steve Blank đi rất chi tiết cho mỗi giả thuyết – tuy nhiên, một số tiểu tiết có thể không phù hợp với mô hình kinh doanh của bạn vì tài liệu này được viết cho một mẫu kinh doanh cụ thể - một phần mềm cho doanh nghiệp. Bạn nên ứng dụng các gợi ý của Steve Blank để đặt ra các câu hỏi và tìm ra các câu trả lời cần thiết cho việc kinh doanh của bạn.
Brant/Patrick thì lại đơn giản hóa các giả thuyết hơn trong mô hình kinh doanh chi tiết sau:
1. Giải thuyết Khách hàng – Vướng mắc – Giải pháp
2. Giả thuyết về mô hình kinh doanh
- Giả định về kinh doanh
- Giả định về “Người giỏi nhất” (MVP)
- Giả định về phễu tiêu dùng
Bản thân tôi phác thảo các giả thuyết dựa trên 3 câu hỏi lớn: Cái gì? Ai? Bằng cách nào?
1. Cái gì: cái gì là vấn đề mà bạn đang muốn giải quyết?
2. Ai: Chính là khách hàng hãy hỏi xem ai là người gặp vấn đề?
3. Bằng cách nào: Sản phẩm / Thị trường
Bằng cách nào bạn giải quyết được các vấn đề?
Thị trường rộng lớn như thế nào?
Bằng cách nào bạn tiếp cận được khách hàng?
Bằng cách nào bạn dẫn dắt được nhu cầu của khách hàng?
Bằng cách nào bạn kiếm ra tiền?
![]() |
Business Model canvas |
Tất cả các cách thức trên đều có những điểm chung và riêng, bạn nên chủ động lựa chọn để có thể tìm kiếm được các câu trả lời bạn mong muốn. Trải nghiệm là miễn phí và từ các trải nghiệm bạn sẽ biết cách tư duy lập kế hoạch ngày càng chặt chẽ hơn.